Targówek Fabryczny
Targówek Fabryczny (Przemysłowy) – rejon w dzielnicy Targówek m. st. Warszawy. Znajduje się na wschodnim krańcu dzielnicy, między ulicami: Radzymińską, Naczelnikowską, Księżnej Anny, Klementowicką, Rybieńską. W części przemysłowej Targówka lokuje się także teren na wschód od ulicy Radzymińskiej, ale został on wcielony do Targówka Mieszkaniowego.
Historia
Na obszar dzisiejszego Targówka weszły tereny określone na mapie Królestwa Polskiego z 1839 roku (rycina obok - kliknij aby powiększyć) jako Kolonia Targówek czyli Szmulewizna, Część kolonii Elsnera, i część kolonii Antoninów.
Tereny zwane Targówkiem Fabrycznym na niektórych mapach i w dokumentach nazywane Targówkiem Przemysłowym włączone zostało do Warszawy w 1916 roku. Był to teren bardzo zaniedbany. Wokół, aż do zburzonych już fortów rosyjskich rozciągały się częściowo jeszcze eksploatowane torfowiska. Na niewielkich piaszczystych i nieurodzajnych gruntach powstawały drobne skupiska biednych domków, wznoszonych przez osadników rolnych i robotników fabrycznych.
Obok mapa z 1924 roku (powiększ klikając w obrazek)
Warunki życia były tam bardzo ciężkie. Powietrze zatruwała mdlącym odorem ostatnia na obszarze Warszawy kościarnia Bacha - Alberga, a z zakładów chemicznych "Kijewski i Scholtze" wydobywały się zielono-żółte opary siarczane. Tereny te były zupełnie odcięte od Pragi i centrum Warszawy. Dopiero pod koniec lat trzydziestych uruchomiono dwie linie autobusowe łączące Targówek Fabryczny z Targową i Radzymińską.
Obszar zawdzięcza swoją nazwę licznym fabrykom, które powstawały tu w drugiej połowie XIX wieku. W okolicy ulicy Naczelnikowskiej wybudowano zachowaną do dziś Fabrykę Płodów Chemicznych Hirschmann i Kijewski, przy ulicy Wszeborskiej hutę szkła Targówek, zaś między ulicami Księcia Ziemowita a Radzymińską powstały przedsiębiorstbł/ wa związane z przetwórstwem ropy naftowej. Targówek Przemysłowy był miejscem lokacji osiedli robotniczych, fabryk i podmiejskich gospodarstw rolnych, których pozostałości z uwagi na peryferyjną lokalizację można jeszcze odnaleźć. W okresie dwudziestolecia międzywojennego na terenie Targówka Fabrycznego zbudowano sieć elektryczną i wodociągową. W okresie PRL Targówek Fabryczny był terenem przeznaczonym głównie pod zabudowę przemysłową, dlatego wyburzono znaczną część domów i wysiedlono mieszkańców (m.in. likwidacja dużej części zabudowy przy ulicy Księcia Ziemowita).
Sama dzielnica, ze względu na wyjątkowo niekorzystne położenie w Warszawie (w kształcie trójkąta z dwiema liniami kolejowymi na dwóch bokach), pozostała jedną z najbardziej zaniedbanych dzielnic stolicy. Jest osiedlem z prawdopodobnie najmniejszą gęstością zaludnienia a jego zabudowę stanowią głównie kamienice i ceglane domy sprzed 1939 roku. Zachowało się także kilka drewnianych budynków, m.in. przy ulicach Ciemnej 4, Dziewanny 3, Żmudzkiej 3 oraz Władysławowskiej 2. Na terenie Targówka Przemysłowego znajduje się wiele terenów zielonych oraz nieużytków. Zabudowania nieopodal granicy z Pragą Północ są wyjątkowo zaniedbane. W ostatnich latach Targówek Fabryczny stał się miejscem licznych inwestycji, powstają tam duże centra logistyczne, magazyny.
Najcenniejszymi zabytkami są:
Kościół Zmartwychwstania Pańskiego w Warszawie i dom parafialny przy ul. Księcia Ziemowita 39 (projekt Stefana Szyllera).
Widok domu parafialnego, dzwonnicy i zabytkowego kościoła
Willa fabrykanta Kijewskiego przy Siarczanej 8.
willa "Regina" rodziny Konstantego Schiele przy ulicy Rzecznej 6.
Na Targówek Fabryczny dojeżdżają autobusy dzienne 156, 170, 338 oraz nocna N16.
dane:wg Wikipedii